Studyholic

Κεφάλαιο Α΄  Η εποχή του λίθου  Προϊστορία: πριν την εμφάνιση των πρώτων γραπτών πηγών  Διαίρεση της Προϊστορίας:  Εποχή του λίθου  Παλαιολιθική εποχή  Μεσολιθική εποχή (ως το 6500 π.Χ.)  Νεολιθική εποχή (ως το 3000 π.Χ.)  ⋇ Εποχή του χαλκού  (3000 π.Χ. – 1100 π. Χ.)  Η παλαιολιθική και η μεσολιθική εποχή   Πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου στη γη.  ∙ Ικανός άνθρωπος (homo habilis) ∙  Όρθιος άνθρωπος (homo erectus)  ∙ Έμφρων άνθρωπος (homo sapiens)  ∙ Σοφότατος άνθρωπος (homo sapiens sapiens)  Πιο συγκεκριμένα:  Παλαιολιθική εποχή   Πρώιμη Παλαιολιθική Περίοδος ( 2.500.000 – 200.000 π.Χ)  Ικανός άνθρωπος  Όρθιος άνθρωπος  Εργαλεία: Κροκάλες Χειροπελέκεις  Μέση Παλαιολιθική Περίοδος (200.000 – 35.000 π.Χ.)  Έμφρων (σοφός) άνθρωπος  Εργαλεία: Αιχμές Ξέστρα  Ύστερη Παλαιολιθική Περίοδος (35.000 – 6.500 π.Χ.)  Σοφότατος άνθρωπος  Εργαλεία: Λεπίδες Ξέστρα Γλυφίδες Οστέινα εργαλεία    Η ζωή του ανθρώπου κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή (2.500.000 π.Χ. – 6.500 π.Χ.)  ⋄ Κυνηγός και τροφοσ

ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ  [Στον ευθύ λόγο ακούμε τα λόγια κάποιου, όπως ακριβώς τα λέει, ενώ στον πλάγιο λόγο τα λόγια αυτά τα μεταφέρει κάποιο τρίτο πρόσωπο.] Αρχικά να αναφέρουμε ότι τα λόγια κάποιου μπορεί να τα ακούσει κανείς με δύο τρόπους:  α) άμεσα, δηλ. απευθείας όπως τα είπε το ίδιο το πρόσωπο που μιλάει: π.χ. Θα σου δώσω το τηλέφωνό μου.  Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι ο λόγος είναι ευθύς.  β) έμμεσα, δηλ. να τα ακούει από κάποιον άλλο, που του μεταφέρει τα λόγια κάποιου τρίτου, εξαρτημένα από ρήματα όπως λέγω, ρωτώ, γνωρίζω κτλ.: π.χ. Είπε ότι θα μου δώσει το τηλέφωνό του.   Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι ο λόγος είναι πλάγιος.  ΠΡΟΣΟΧΗ!  Όταν τα λόγια κάποιου μας τα μεταφέρει ένας τρίτος όπως ακριβώς έχουν ειπωθεί, τότε ο λόγος είναι ευθύς:  π.χ. Ευθύς λόγος: Θα κάνω ό,τι μου πεις.   Ευθύς λόγος: Η Μαρία είπε: «Θα κάνω ό,τι μου πεις».   Πλάγιος λόγος: Η Μαρία είπε ότι θα έκανε ό,τι της είπε.  Μεταβολές από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο  Όταν ο ευθύς λόγος μετατρέπεται σε πλάγιο, γ

  Οι δευτερεύουσες προτάσεις στον πλάγιο λόγο     Εξάρτηση από αρκτικό χρόνο [ενεστώτα, μέλλοντα ή παρακείμενο]. Σε αυτή την περίπτωση διατηρούν αμετάβλητο το χρόνο και την έγκλισή τους   Εξάρτηση από ιστορικό χρόνο [παρατατικό, αόριστο ή υπερσυντέλικο]. Τότε:  1) Διατηρούν αμετάβλητη  τη Δυν. Οριστική και τη Δυν. Ευκτική  2)Μετατρέπουν την απλή Οριστική και την Υποτακτική σε ευκτική του πλαγίου λόγου Προσοχή! Στην περίπτωση που η δευτερεύουσα πρόταση φανερώνει γνώμη του υποκειμένου της πρότασης απ’ την οποία εξαρτάται ή δηλώνει κάτι βέβαιο ή με έμφαση, τότε το αοριστολογικό αν  κατά κανόνα αποβάλλεται.  Έτσι:     ἐάν = εἰ     ὅταν = ὅτε ἐπάν = ἐπεί ὅς ἄν = ὅς     κ.λ.π.  Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος

Διαφορές προφορικού και γραπτού λόγου Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος διαφέρουν πολύ ως επικοινωνιακές δραστηριότητες:  ο πρώτος έχει στο δυναμικό του το πλούσιο φορτίο της ομιλίας για τη μετάδοση των πληροφοριών, ενώ ο δεύτερος μόνο τη σύνταξη, το   λεξιλόγιο και τη στίξη . Ποιες είναι όμως οι βασικές διαφορές τους; •  Στον  προφορικό λόγο , οι συμμετέχοντες/ουσες συνήθως βρίσκονται στον  ίδιο χώρο και χρόνο  έτσι ώστε να συνεισφέρουν από κοινού στον λόγο.  •   Ο προφορικός λόγος  παράγεται «αυθόρμητα»,   διαμορφώνεται δηλαδή τη στιγμή που εκφωνείται υπό την  πίεση του χρόνου και του/της ακροατή/ τριας . Γι' αυτό το λόγο, σ τον προφορικό λόγο παρουσιάζονται συχνά ελλειπτικές προτάσεις ή ανολοκλήρωτες φράσεις, ενώ αυτό δε συμβαίνει συνήθως στο γραπτό λόγο, π.χ. «αλλά δε θα μπορεί και στο μέλλον να τα πληρώσει, εφόσον θα είναι άνεργος ή θα έχει ένα ταμείο ανεργίας ας πούμε -εε αυτές είναι- εγώ δεν το θεωρώ πρόβλημα των νέων αυτό»,  πολλά «γεμίσματα» (εε, ας πούμε, χμ, χμ, ξέρω ’γώ

Η οργάνωση του λόγου και το επιχείρημα Το παρακάτω κείμενο του Δημοσθένη ανήκει σε ρητορικό λόγο. Κύριο χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η πειθώ. Ο Δημοσθένης ουσιαστικά προσπαθεί να πείσει τους Αθηναίους να πλήξουν με διπλή τους ενέργεια το Φίλιππο. Στην προσπάθειά του αυτή οργανώνει το λόγο του και αναπτύσσει τα επιχειρήματά του με τον ακόλουθο τρόπο: 1. Προβάλλει τη θέση του (απόφανση) Φρονώ, λοιπόν, ότι με διπλή ενέργεια πρέπει εσείς να συνδράμετε την κατάσταση, 2. Τη διευκρινίζει (επεξήγηση) και με το να σώζετε χάρη των Ολυνθίων τις πόλεις τους στέλνοντας στρατιώτες που θα το πραγματοποιήσουν αυτό, και με το να λεηλατείτε τη χώρα του Φιλίππου με πολεμικά πλοία και με άλλον  στρατό. 3. Την αιτιολογεί, αποδεικνύοντας τι θα συμβεί, αν δε δράσουν με διπλή ενέργεια, αν δηλαδή δράσουν σε μια κατεύθυνση μόνο (αιτιολόγηση)       Αν όμως το ένα από αυτά το αμελήσετε,  φοβούμαι μήπως μας πάει χαμένη η εκστρατεία· γιατί, αν εσείς μόνο τη χώρα του βλάπτετε, θα το αντέξει αυτό,

Είδη συλλογισμών Η διαδικασία με την οποία ο νους καταστρώνει ένα επιχείρημα λέγεται συλλογισμός. Οι συλλογισμοί είναι άμεσοι, έμμεσοι, παραγωγικοί, επαγωγικοί, αναλογικοί.             Στον παραγωγικό συλλογισμό από το όλον συμπεραίνουμε για τα επιμέρους.             Έμμεσοι είναι οι συλλογισμοί των οποίων το συμπέρασμα προκύπτει από δύο ή                                περισσότερες προτάσεις - κρίσεις.            Άμεσοι είναι οι συλλογισμοί των οποίων το συμπέρασμα προκύπτει από μια μόνο πρόταση         - κρίση.            Στον επαγωγικό συλλογισμό από τα επιμέρους συμπεραίνουμε για το όλο.            Στον αναλογικό συλλογισμό από τα επιμέρους συμπεραίνουμε πάλι για τα επιμέρους.            Άσκηση   Βρείτε τους συλλογισμούς στα παρακάτω παραδείγματα: (1) Τα μέταλλα είναι ανόργανα. Ο χρυσός είναι ανόργανο. Άρα ο χρυσός είναι μέταλλο.   (2) Οι πλανήτες είναι ετερόφωτα σώματα. Η γη είναι πλανήτης. Άρα η γη είναι ετερόφωτο σώμα.   (3) Τα φυτά είναι οργανισμοί. Η

Αόριστες αντωνυμίες Στα νέα ελληνικά Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται για κάποιο άτομο ή για κάποιο πράγμα που δεν το ονομάζουμε είτε γιατί δεν το ξέρουμε είτε γιατί δε θέλουμε να το ονομάσουμε. Η χρήση τους είναι συχνή τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο. Αόριστες αντωνυμίες είναι οι εξής: α) Ένας, μία/μια, ένα : Οι τύποι αυτοί συμπίπτουν με τους τύπους του αριθμητικού, που χρησιμεύει και για το αόριστο άρθρο. Δηλώνει πρόσωπα ή πράγματα με άγνωστη ταυτότητα, π.χ.  Ήρθε ένας και άνοιξε την πόρτα. β)   Κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα : κλίνεται όπως το  ένας, μια/μία, ένα  (βλ. σ. 30) μόνο στον ενικό. Το  κανείς  έχει δύο σημασίες: i) σημαίνει  κάποιος , όταν η φράση δεν έχει άρνηση, π.χ.  Αν σ' ενοχλήσει  κανείς , να μου το πεις. Έχεις  καμιά  καραμέλα; , ii) σημαίνει  ούτε ένας , όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ.  Κανείς δε μίλησε  (ούτε ένας). γ)   Κάποιος, κάποια, κάποιο:  δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, του οποίου η ταυτότητα δ