Studyholic

Αόριστες αντωνυμίες Στα νέα ελληνικά Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται για κάποιο άτομο ή για κάποιο πράγμα που δεν το ονομάζουμε είτε γιατί δεν το ξέρουμε είτε γιατί δε θέλουμε να το ονομάσουμε. Η χρήση τους είναι συχνή τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο. Αόριστες αντωνυμίες είναι οι εξής: α) Ένας, μία/μια, ένα : Οι τύποι αυτοί συμπίπτουν με τους τύπους του αριθμητικού, που χρησιμεύει και για το αόριστο άρθρο. Δηλώνει πρόσωπα ή πράγματα με άγνωστη ταυτότητα, π.χ.  Ήρθε ένας και άνοιξε την πόρτα. β)   Κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα : κλίνεται όπως το  ένας, μια/μία, ένα  (βλ. σ. 30) μόνο στον ενικό. Το  κανείς  έχει δύο σημασίες: i) σημαίνει  κάποιος , όταν η φράση δεν έχει άρνηση, π.χ.  Αν σ' ενοχλήσει  κανείς , να μου το πεις. Έχεις  καμιά  καραμέλα; , ii) σημαίνει  ούτε ένας , όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ.  Κανείς δε μίλησε  (ούτε ένας). γ)   Κάποιος, κάποια, κάποιο:  δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, του οποίου η ταυτότητα δ

Αναφορικές αντωνυμίες Στα αρχαία ελληνικά Αναφορικές  λέγονται οι αντωνυμίες με τις οποίες κανονικά μια ολόκληρη πρόταση αναφέρεται σε λέξη άλλης πρότασης ή στο όλο νόημά της:  ἔστι δίκης ὀφθαλμός,   ὅς   τὰ πάνθ' ὁρᾷ — Δερκυλίδας ἐστάθη τὴν ἀσπίδα ἔχων,   ὃ   δοκεῖ κηλὶς εἶναι... Αναφορικές αντωνυμίες της αρχαίας ελληνικής είναι: 1)  ὅς, ἥ, ὃ  (= ο οποίος, αυτός που)· 2)  ὅσπερ, ἥπερ, ὅπερ  (= αυτός ακριβώς που)· 3)  ὅστις, ἥτις, ὅ,τι  (= όποιος)· 4)  ὁπότερος, ὁποτέρα, ὁπότερον  (= όποιος από τους δύο)· 5)  ὅσος, ὅση, ὅσον   6)  ὁπόσος, ὁπόση, ὁπόσον  (= όσος)  7)  οἷος, οἵα, οἷον  (= τέτοιος που)  8)  ὁποῖος, ὁποία, ὁποῖον  χωρίς άρθρο (= όποιας λογής)  9)  ἡλίκος, ἡλίκη, ἡλίκον  (= όσο μεγάλος)  10)  ὁπηλίκος, ὁπηλίκη, ὁπηλίκον  (= όσο μεγάλος)  11)  ὁποδαπός, ὁποδαπή, ὁποδαπόν  (= από ποιον τόπο· σε πλάγια ερώτηση)  Οι αναφορικές αντωνυμίες  ὅς, ὅσπερ  και  ὅστις  κλίνονται κατά τον ακόλουθο τρόπο: Ενικός αριθμός αρσ. θηλ. ουδ. αρσ. θηλ. ουδ. ον. ὃς ἣ ὃ ὅσπερ ἥπερ ὅπερ γεν. οὗ

  Θεωρία   Ασκήσεις 1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις: Καλημέρα. Ο Γιάννης φαίνεται λυπημένος. Δεν θα έρθεις; Η Ελένη δεν τρώει μπάμιες. Ο Γιάννης και η Μαρία είναι αδέρφια. Ο παππούς κάθεται. Τα καλοκαίρια στη Νάξο έχει πολύ αέρα. Το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα αγαπημένη εποχή. Η αδερφή του Γιάννη σπούδασε Αρχαία Ιστορία στο εξωτερικό. 2. Οι παρακάτω προτάσεις είναι επαυξημένες. Να τις μετατρέψεις σε απλές: Το μεγάλο γραφείο μου βρίσκεται κάτω από το φωτεινό παράθυρο. Το δωμάτιό μου είναι πολύ όμορφα διακοσμημένο. Το σχολείο του αδερφού μου οργάνωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδρομή στο Πλανητάριο. Τα λουλούδια στο σαλόνι μύριζαν πολύ ωραία. ©  Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος All rights reserved

Θεωρία      Το  ρήμα   αποτελεί από συντακτική άποψη το κεντρικό στοιχείο πάνω στο οποίο στηρίζεται η πρόταση της νέας ελληνικής. Με αυτό εκφράζεται στον λόγο η ενέργεια ή η κατάσταση του υποκειμένου του ρήματος, π.χ.  Oι επιβάτες  κατεβαίνουν  από το λεωφορείο.  Το ρήμα λειτουργεί ως στοιχείο που καθορίζει τον αριθμό και το είδος των άλλων γλωσσικών στοιχείων που συνδυάζονται με αυτό και παράλληλα θεμελιώνει το μήνυμα που δίνεται από την πρόταση, π.χ.  Εργάζεται    στο κατάστημα του θείου του , αλλά  Συνεργάζεται   με τον θείο του. Η  ρηματική φράση  είναι το λεκτικό σύνολο στο οποίο συνδυάζεται το ρήμα με τα στοιχεία που το συμπληρώνουν (αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιρρηματικά στοιχεία), π.χ.  Ο Παύλος  ακούει ραδιόφωνο . Μπορεί να αποτελείται και μόνο από το ρήμα, π.χ.  Η Ζωή  παίζει .  Πολλές φορές οι λέξεις που αποτελούν τη ρηματική φράση δένονται νοηματικά τόσο στενά μεταξύ τους που μπορούν να αποδοθούν και με ένα ρήμα, π.χ.  Ο Σωτήρης  νιώθει πλήξη  → Ο Σωτήρης  πλήττει .   ΆΡ

ΟΙ ΞΕΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΣ Στη γλώσσα μας υπάρχουν αρκετές ξένες λέξεις που έχουν παραμείνει αυτούσιες και δεν έχουν προσαρμοστεί στους κανόνες της νέας ελληνικής. Ως αποτέλεσμα, χρησιμοποιούνται στην άκλιτη μορφή τους.  Ορισμένες λέξεις από την αγγλική γλώσσα: τζιν, γκολ, λάπτοπ, χάκερ, ντελίβερι, σούπερ μάρκετ. Λέξεις από τη γαλλική γλώσσα: ασανσέρ, αμπαζούρ, παρμπρίζ, αμπιγέ, μαντάμ.   Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι μερικές λέξεις προσαρμόστηκαν στην ελληνική γλώσσα και συγκεκριμένα στο κλιτικό σύστημά της. Έτσι, χρησιμοποιούνται και κλίνονται όπως λένε οι κανόνες στα ελληνικά (π.χ. το τρένο, του τρένου). Πηγή: Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της ελληνικής, Αθήνα 2014. Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος

Θεωρία Έναρθρο και Άναρθρο απαρέμφατο Έναρθρο είναι το απαρέμφατο που έχει δίπλα του άρθρο  ουδετέρου γένους σε κάθε πτώση του ενικού αριθμού , π.χ. τὸ λέγειν. Σε αυτή την περίπτωση μεταφράζεται με "το να...+ υποτακτική", "με το ότι+οριστική" ή με το αντίστοιχο ουσιαστικό που προκύπτει από το ρήμα. Άναρθρο είναι το απαρέμφατο που δεν έχει δίπλα του άρθρο, π.χ. λέγειν. Ειδικό και Τελικό απαρέμφατο Τα απαρέμφατα τα μεταφράζουμε με δύο τρόπους: με το ότι και με το να. Όταν χρησιμοποιούμε το ότι , τότε το απαρέμφατο είναι ειδικό. Όταν όμως χρησιμοποιούμε το να , τότε είναι τελικό απαρέμφατο. Συνήθως όταν στην πρόταση έχουμε λεκτικά και δοξαστικά  ρήματα,  όπως νομίζω, πιστεύω, γιγνώσκω και λέγω, έχουμε ειδικό απαρέμφατο. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν επίσης και τα ρήματα που δηλώνουν υποψία. Όταν έχουμε ρήματα που δηλώνουν επιθυμία, φόβο, διαταγή και απαγόρευση, δηλαδή ρήματα όπως ἐπιθυμῶ, βούλομαι και φοβοῦμαι, τότε το απαρέμφατο σε αυτή την πρόταση είναι τελικό .

Το κόμμα Αρχικά, να υπενθυμίσουμε τους βασικούς κανόνες για το κόμμα. Κόμμα βάζουμε: στο ασύνδετο σχήμα (π.χ. Η Μαρία, ο Γιάννης, ο Κώστας και η Ελένη πήγαν διακοπές. ) όταν δύο προτάσεις συνδέονται με το αλλά (π.χ.  Το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης απασχόλησε τα μέλη του Υπουργείου Παιδείας, αλλά η συζήτηση δεν οδήγησε σε κάποια οριστική απόφαση.) σε κύρια με δευτερεύουσα επιρρηματική πρόταση (π.χ. Δεν θα έρθει στη βόλτα, επειδή αισθάνεται κουρασμένη.) στην επεξήγηση (π.χ. Κανένας από τους υποψήφιους δημάρχους, τον Κωστόπουλο και τον Γιαννόπουλο, δεν είχε τις απαιτούμενες ψήφους.) πριν από την αναφορική πρόταση (π.χ. Η Μαρία, η οποία είναι μαθήτριά μου, έγραψε καλά στο διαγώνισμα.) στην παρενθετική πρόταση (π.χ. Η κυβέρνηση, τόνισε ο πρωθυπουργός, βάζει τα δυνατά της.)  στην κλητική προσφώνηση (π.χ. Γιατί, κυρία, μας βάλατε τόσες ασκήσεις για το σπίτι;)  Μερικά λάθη στη χρήση του κόμματος είναι τα εξής:    Πρώτα απ' όλα το κόμμα δεν θα πρέπει να χωρίζει το υποκείμενο ή το αντικείμεν