Studyholic

Αόριστες αντωνυμίες Στα νέα ελληνικά Αόριστες αντωνυμίες λέγονται οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται για κάποιο άτομο ή για κάποιο πράγμα που δεν το ονομάζουμε είτε γιατί δεν το ξέρουμε είτε γιατί δε θέλουμε να το ονομάσουμε. Η χρήση τους είναι συχνή τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο. Αόριστες αντωνυμίες είναι οι εξής: α) Ένας, μία/μια, ένα : Οι τύποι αυτοί συμπίπτουν με τους τύπους του αριθμητικού, που χρησιμεύει και για το αόριστο άρθρο. Δηλώνει πρόσωπα ή πράγματα με άγνωστη ταυτότητα, π.χ.  Ήρθε ένας και άνοιξε την πόρτα. β)   Κανένας/κανείς, καμιά/καμία, κανένα : κλίνεται όπως το  ένας, μια/μία, ένα  (βλ. σ. 30) μόνο στον ενικό. Το  κανείς  έχει δύο σημασίες: i) σημαίνει  κάποιος , όταν η φράση δεν έχει άρνηση, π.χ.  Αν σ' ενοχλήσει  κανείς , να μου το πεις. Έχεις  καμιά  καραμέλα; , ii) σημαίνει  ούτε ένας , όταν η φράση είναι αρνητική, π.χ.  Κανείς δε μίλησε  (ούτε ένας). γ)   Κάποιος, κάποια, κάποιο:  δηλώνει συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα, του οποίου η ταυτότητα δ

Αναφορικές αντωνυμίες Στα αρχαία ελληνικά Αναφορικές  λέγονται οι αντωνυμίες με τις οποίες κανονικά μια ολόκληρη πρόταση αναφέρεται σε λέξη άλλης πρότασης ή στο όλο νόημά της:  ἔστι δίκης ὀφθαλμός,   ὅς   τὰ πάνθ' ὁρᾷ — Δερκυλίδας ἐστάθη τὴν ἀσπίδα ἔχων,   ὃ   δοκεῖ κηλὶς εἶναι... Αναφορικές αντωνυμίες της αρχαίας ελληνικής είναι: 1)  ὅς, ἥ, ὃ  (= ο οποίος, αυτός που)· 2)  ὅσπερ, ἥπερ, ὅπερ  (= αυτός ακριβώς που)· 3)  ὅστις, ἥτις, ὅ,τι  (= όποιος)· 4)  ὁπότερος, ὁποτέρα, ὁπότερον  (= όποιος από τους δύο)· 5)  ὅσος, ὅση, ὅσον   6)  ὁπόσος, ὁπόση, ὁπόσον  (= όσος)  7)  οἷος, οἵα, οἷον  (= τέτοιος που)  8)  ὁποῖος, ὁποία, ὁποῖον  χωρίς άρθρο (= όποιας λογής)  9)  ἡλίκος, ἡλίκη, ἡλίκον  (= όσο μεγάλος)  10)  ὁπηλίκος, ὁπηλίκη, ὁπηλίκον  (= όσο μεγάλος)  11)  ὁποδαπός, ὁποδαπή, ὁποδαπόν  (= από ποιον τόπο· σε πλάγια ερώτηση)  Οι αναφορικές αντωνυμίες  ὅς, ὅσπερ  και  ὅστις  κλίνονται κατά τον ακόλουθο τρόπο: Ενικός αριθμός αρσ. θηλ. ουδ. αρσ. θηλ. ουδ. ον. ὃς ἣ ὃ ὅσπερ ἥπερ ὅπερ γεν. οὗ

  Θεωρία   Ασκήσεις 1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις: Καλημέρα. Ο Γιάννης φαίνεται λυπημένος. Δεν θα έρθεις; Η Ελένη δεν τρώει μπάμιες. Ο Γιάννης και η Μαρία είναι αδέρφια. Ο παππούς κάθεται. Τα καλοκαίρια στη Νάξο έχει πολύ αέρα. Το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα αγαπημένη εποχή. Η αδερφή του Γιάννη σπούδασε Αρχαία Ιστορία στο εξωτερικό. 2. Οι παρακάτω προτάσεις είναι επαυξημένες. Να τις μετατρέψεις σε απλές: Το μεγάλο γραφείο μου βρίσκεται κάτω από το φωτεινό παράθυρο. Το δωμάτιό μου είναι πολύ όμορφα διακοσμημένο. Το σχολείο του αδερφού μου οργάνωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδρομή στο Πλανητάριο. Τα λουλούδια στο σαλόνι μύριζαν πολύ ωραία. ©  Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος All rights reserved

Θεωρία      Το  ρήμα   αποτελεί από συντακτική άποψη το κεντρικό στοιχείο πάνω στο οποίο στηρίζεται η πρόταση της νέας ελληνικής. Με αυτό εκφράζεται στον λόγο η ενέργεια ή η κατάσταση του υποκειμένου του ρήματος, π.χ.  Oι επιβάτες  κατεβαίνουν  από το λεωφορείο.  Το ρήμα λειτουργεί ως στοιχείο που καθορίζει τον αριθμό και το είδος των άλλων γλωσσικών στοιχείων που συνδυάζονται με αυτό και παράλληλα θεμελιώνει το μήνυμα που δίνεται από την πρόταση, π.χ.  Εργάζεται    στο κατάστημα του θείου του , αλλά  Συνεργάζεται   με τον θείο του. Η  ρηματική φράση  είναι το λεκτικό σύνολο στο οποίο συνδυάζεται το ρήμα με τα στοιχεία που το συμπληρώνουν (αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιρρηματικά στοιχεία), π.χ.  Ο Παύλος  ακούει ραδιόφωνο . Μπορεί να αποτελείται και μόνο από το ρήμα, π.χ.  Η Ζωή  παίζει .  Πολλές φορές οι λέξεις που αποτελούν τη ρηματική φράση δένονται νοηματικά τόσο στενά μεταξύ τους που μπορούν να αποδοθούν και με ένα ρήμα, π.χ.  Ο Σωτήρης  νιώθει πλήξη  → Ο Σωτήρης  πλήττει .   ΆΡ

ΟΙ ΞΕΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΣ Στη γλώσσα μας υπάρχουν αρκετές ξένες λέξεις που έχουν παραμείνει αυτούσιες και δεν έχουν προσαρμοστεί στους κανόνες της νέας ελληνικής. Ως αποτέλεσμα, χρησιμοποιούνται στην άκλιτη μορφή τους.  Ορισμένες λέξεις από την αγγλική γλώσσα: τζιν, γκολ, λάπτοπ, χάκερ, ντελίβερι, σούπερ μάρκετ. Λέξεις από τη γαλλική γλώσσα: ασανσέρ, αμπαζούρ, παρμπρίζ, αμπιγέ, μαντάμ.   Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι μερικές λέξεις προσαρμόστηκαν στην ελληνική γλώσσα και συγκεκριμένα στο κλιτικό σύστημά της. Έτσι, χρησιμοποιούνται και κλίνονται όπως λένε οι κανόνες στα ελληνικά (π.χ. το τρένο, του τρένου). Πηγή: Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της ελληνικής, Αθήνα 2014. Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος

(Από τα κείμενα των Αρχαίων της Β΄ Γυμνασίου) 1η ενότητα: εἰργάζετο: εργάτης, εργασία, εργατικός, εργασιομανής ἐπειράτο: πείραμα, πείρα, πειρασμός ῥυθμίζειν: ρυθμός, ρυθμιστής, ρυθμιστικός, ρύθμιση, μεταρρύθμιση, διαρρύθμιση ἐπείθετο: πειθώ, πειστικός, πειστήριο, πεποίθηση ἤγαγε: αγωγή, αγωγός, παραγωγός, καταγωγή, παιδαγωγός κατηγόρησε: κατήγορος, κατηγορία, κατηγόρημα, κατηγορηματικός ἀποθνήσκοντα: θάνατος, θανατικό, θανατηφόρος, αθάνατος ἀφαιρῶ: αίρεση, αφαίρεση, εξαίρεση, προαίρεση, αναίρεση, υπεξαίρεση ἀποφαινόμενος: φανερός, φάση, αφασία, απόφαση, πρόφαση 2η ενότητα:  προσφερόμενος: φόρος, φορά, διαφορά, μεταφορά, προφορά, αναφορά ἐβουλεύετο: βουλή, βουλευτής, βουλευτικός ἐκπέμπει: πομπή, εκπομπή, παραπομπή, αποπομπή λέγειν: λέξη, λεξικό, λεξιλόγιο, λόγιος, αντίλογος, πρόλογος, διάλογος διαφθεῖραι: φθορά, διαφθορά, φθαρτός δεξάμενος: διαδοχή, παραδοχή, υποδοχή, δεξίωση, αδέξιος, διάδοχος άναχθέντας: βλ. ἤγαγε 3η ενότητα:  ἐκβάλλοι: βέλος, αποβάλλ

Τρόποι Ανάπτυξης Παραγράφου  4. Σύγκριση / Αντίθεση   Σε αυτόν τον τρόπο ανάπτυξης αντιπαραβάλλονται και συγκρίνονται δύο δεδομένα (ομοιότητες και διαφορές). Αρχικά παρουσιάζεται το ένα μέλος της σύγκρισης και στη συνέχεια το άλλο. Λέξεις που πιθανότατα χρησιμοποιούνται είναι οι "αλλά, όμως, ωστόσο, αντίθετα, από τη μία..από την άλλη".  Σύγκριση / Αντίθεση  Η τεχνολογία ενώνει, αλλά και αποξενώνει τους ανθρώπους. Από τη μία, η τεχνολογία έφερε πιο κοντά τους ανθρώπους μέσα από τις εφαρμογές που προσφέρει. Από την άλλη, οι άνθρωποι λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας αποξενώνονται περισσότερο εξαιτίας του γρήγορου ρυθμού ζωής που έχουν υιοθετήσει.  5. Αίτιο-αποτέλεσμα  Σε αυτή την περίπτωση εντοπίζεται στη θεματική πρόταση της παραγράφου το αίτιο και στις λεπτομέρειες της παραγράφου το αποτέλεσμα αυτού (ή αντιστρόφως). Λέξεις που πιθανότατα χρησιμοποιούνται είναι οι "ως αποτέλεσμα, συνεπώς, άρα, επομένως". Αίτιο-αποτέλεσμα  Στις