Ενεργητική και παθητική σύνταξη

Πολλές φορές μπορούμε να εκφράσουμε το ίδιο νόημα τόσο με ενεργητική όσο και με παθητική σύνταξη. 

Ενεργητική σύνταξη έχουμε, όταν διατυπώνουμε ένα νόημα με ρήμα ενεργητικής διάθεσης: «Ο μαθητής διαβάζει το βιβλίο». 

Παθητική σύνταξη έχουμε, όταν διατυπώνουμε ένα νόημα με ρήμα παθητικής διάθεσης: «Το βιβλίο διαβάζεται από τον μαθητή».

 

Η πρόθεση «από» μαζί με την αιτιατική ονόματος φανερώνει το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο προέρχεται το πάθημα του υποκειμένου. Αυτό λέγεται ποιητικό αίτιο («από τον μαθητή»).

 

Προσοχή

Ωστόσο, κάθε προσδιορισμός ρήματος παθητικής φωνής που αποτελείται από την πρόθεση «από» και αιτιατική δεν είναι και ποιητικό αίτιο, π.χ. «Τινάχτηκα από το κρεβάτι πρωί πρωί».

Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος