Ιστορία Β΄ Γυμνασίου. Ο Ιουστινιανός και το έργο του

  ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 

1. Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ 

(527-565)

α. Γενικά η πολιτική του Ιουστινιανού: ένα κράτος, μια Εκκλησία, μια νομοθεσία. 

β. Εσωτερική πολιτική: 

Ως προς το Κράτος: 

▶ Στάση του Νίκα (532): καταστολή της εξέγερσης των δήμων του Ιπποδρόμου (Πράσινοι και Βένετοι) και του λαού της Κωνσταντινούπολης. 

▶Ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία

▶Περιόρισε τη δύναμη των δήμων και των γαιοκτημόνων προς όφελος των ελεύθερων αγροτών, που πλήρωναν φόρους. 

Ως προς την Εκκλησία: 

▶ Καταδιώκονται οπαδοί των αιρέσεων (αιρετικοί) και εθνικοί (ειδωλολάτρες). 

▶ Αναστέλλει τη λειτουργία της Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην Αθήνα (529) 

▶ Διέδωσε τον Χριστιανισμό σε Καύκασο και Ανατολική Αφρική. 

Ως προς την Νομοθεσία:

▶Κωδικοποιείται το Ρωμαϊκό Δίκαιο 

Κωδικοποίηση του Δικαίου

Ο Ιουστινιανός, επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω της ανεπίτρεπτης πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας των αντιφάσεών τους, τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέξεων. Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ.

Προκόπιος, Κτίσματα I 1, έκδ. O. Veh, Μόναχο
1977, 18-19.

▶ Ιουστινιάνειος Κώδικας (συλλογή παλαιότερων αυτοκρατορικών νόμων) 

▶ Πανδέκτης (γνωμοδοτήσεις ρωμαίων νομικών) 

▶ Εισηγήσεις: εγχειρίδιο για τους φοιτητές της Νομικής 

▶ Νεαρές: νέοι νόμοι, γραμμένοι στα Ελληνικά (καινοτομία) 

Εξωτερική πολιτική 

 ▶ Στη Δύση απέβλεπε στην ανόρθωση της ρωμαϊκής εξουσίας 

- Καταλύει το Βανδαλικό κράτος στη Βόρεια Αφρική. 

- Εκστρατεία κατά των Οστρογότθων στην Ιταλία 

- Ανακατακτά τμήμα του Βησιγοτθικού Βασιλείου στην Ισπανία 

▶ Στην Ανατολή στοχεύει στην επανάκτηση Βυζαντινών εδαφών 

- Πόλεμος κατά του Χοσρόη Α’, βασιλιά των Περσών 

- Συνθηκολόγηση το 562 (αποκατάσταση ισορροπίας) 

▶ Στο Δούναβη για να αποκρούσει εισβολές 

- Χτίζει φρούρια 

- Εξαγοράζει την ειρήνη με τεράστια ποσά (δαπάνες)

- Δεν καταφέρνει όμως να αντιμετωπίσει τους Σλάβους και άλλους εισβολείς. 

▶ Αποτίμηση της εξωτερικής του πολιτικής: 

Ουσιαστικά ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους, καθώς: 

- Άδειασαν τα κρατικά ταμεία

- Απογυμνώθηκαν οι ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατό 

- Εξασθένισε η διεθνής θέση του Βυζαντίου 

- Ολέθριες επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα του κράτους, αργότερα. 

Κτίσματα του Ιουστινιανού 

– Αγία Σοφία 

▶ Κατασκευάστηκαν έργα χρήσιμα στην άμυνα (φρούρια και τείχη), τη θρησκεία (ναοί), την υποδομή και την κοινή ωφέλεια (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών)

▶ Η Αγία Σοφία 

- Το λαμπρότερο κτίσμα της Βυζαντινής τέχνης 

- Βασιλική μετά τρούλου (συνδυασμός βασιλικής και περίκεντρου κτιρίου) 

- Αρχιτέκτονες: ο Ανθέμιος (από Τράλλεις) και ο Ισίδωρος (από Μίλητο) 

- Η κατασκευή διαρκεί πέντε χρόνια (532-537) 

- Δίνεται έμφαση στον καθ’ ύψος άξονα του ναού.

-το κτίριο είναι σχεδόν τετράγωνο (76*71 μ.)

Ροδαμάνθη Σοφικίτου, Φιλόλογος